Sosyal Güvenlik Sistemi ve Emeklilik Planlaması
Milyonlarca çalışan, memur, esnaf ve şirket ortağı, sosyal güvenlik sistemi içinde emeklilik planlaması yaparken hangi statüden emekli olacaklarını ve eksik prim günlerini nasıl tamamlayacaklarını merak etmekte ve sık sık araştırmaktadır. Sosyal güvenlik uzmanı Özgür Erdursun, Dünya Gazetesi’ndeki köşe yazısında emeklilik sürecine dair kritik bilgileri ve dikkat edilmesi gereken noktaları detaylı bir şekilde ele almıştır.
Erdursun’un yazısına göre, 2006 yılında SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı’nın SGK çatısı altında birleşmesi emeklilik sürecini sadeleştirmiştir. Ancak, 1 Ekim 2008 tarihinden önce sigortalı olanlar için emeklilik statüsü, son 2520 gün içindeki prim ödemelerine göre belirlenmektedir. Bu durum, kişinin SSK (4/A), Bağ-Kur (4/B) veya Emekli Sandığı (4/C) statüsünden hangisinde daha fazla prim ödeyip olursa, o statüden emekli olacağı anlamına gelmektedir.
Özel banka ve borsa sandıkları da emeklilik hesaplamalarında dikkate alınmaktadır. Yazıda, özellikle 08/09/1999 tarihinden önce işe başlayanların EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) kapsamında yaş şartı olmaksızın emeklilik hakkı elde edebileceği vurgulanmıştır. Bu tarihten sonra sigortalı olanlar ise yaş, prim günü ve sigortalılık süresi gibi kriterlere göre emeklilik haklarına sahip olabilmektedir.
Emeklilik planlaması yaparken, kişinin ilk sigortalı olduğu tarih, son ödenen prim statüsü, eksik prim günleri, borçlanma imkanı, isteğe bağlı sigorta ve yurtdışı borçlanması gibi birçok faktör göz önünde bulundurulmalıdır. Erdursun’a göre, isteğe bağlı sigorta ödeyenlerin SSK primlerinin Bağ-Kur statüsünde kabul edildiğini, fakat son 2520 günde SSK primlerinin ağır bastığı durumlarda 4/A statüsünden emekli olabileceğini belirtmektedir.
Emeklilik sürecinin sağlıklı bir şekilde yönetilebilmesi için vatandaşların e-Devlet üzerinden SGK hizmet dökümlerini alarak kendi durumlarını analiz etmeleri gerektiğini vurgulayan Erdursun, emeklilikte bilinçli planlamanın önemine de dikkat çekmektedir.
Sahte sigortalılık gibi durumların ciddi yaptırımlar doğurabileceğini hatırlatan Erdursun, her bireyin yasal ve doğru yollarla emekliliğe ulaşması gerektiğini vurgulamaktadır. Özellikle SSK emekliliğinin daha az primle daha yüksek maaş alma avantajına sahip olduğuna dikkat çeken Erdursun, emeklilik statüsü seçiminin kritik bir öneme sahip olduğunu belirtmektedir.
